Menningweermolen in 2001

De tweede vrouw van Jan Jansz Bloothooft <V-8>, Trijntje Benten komt op 17.4.1791 met attestatie binnen in de Rijp [1] en vertrekt naar Grootschermer op 15.7.1792. Waarschijnlijk wordt Jan Bloothooft dan molenaar van de watermolen in de Menningweerpolder. Al in 1794 staat er dat er een kind van Jan Bloothooft ‘in de minnemeer onder Zuid Schermer’ is overleden (Zuid Schermer = Groot Schermer). In 1805 overlijdt zijn tweede vrouw Ariaantje Ningsz ‘in de menigweer 6 molen’. We mogen er echter wel vanuit gaan dat het gezin al vanaf 1792-1794 op de molen woonde.

Kaart van de Uitwaterende Sluizen (1680) met daarin de Meenengweers Polder en de Meeneweer molen. Groot Schermer ten oosten, Driehuysen ten westen.

De Menningweerpolder polder ligt op het Schermereiland ten westen van Grootschermer (het vroegere Zuid Schermer).  Al in 1542 stond er op de plaats van de huidige molen één van de eerste twee molens van het Schermereiland. In de 17e eeuw kwam er een binnenkruier te staan die in 1888 door de bliksem werd getroffen en afbrandde. De huidige molen is toen gebouwd en bleef in bedrijf tot 1931. Oorspronkelijk was de Menningweerpolder (of Menigweerpolder of Meeningweerpolder [5] ) een 135 ha grote buitenpolder van de Eilandspolder [2]. Na een watersnood in 1825 is de polder daar echter bijgetrokken en zijn de buitendijken verzwaard. Na 1931 werd er niet meer geloosd op de Schermerboezem maar op de Eilandspolder en raakte de molen in onbruik [3].

In 1825 is er een watersnood en wordt de Menningweerpolder bij de Eilandspolder ondergebracht. De dijk langs de Schermerboezem worden op hoogte gebracht. Op 27 april 1826 wordt de menigweerdijk geinspecteerd [4]. Men merkt op “Bij ‘t stukje van Jan Bloothoofd een schuit zand om te sarken”.

Als Jan Bloothooft op 4 juni 1832 op 72 jarige leeftijd en na 40 jaar molenaarschap overlijdt moet er een nieuwe molenaar worden benoemd. Er dienen zich 16 sollicitanten aan bij het polderbestuur waarvan er zeven in Grootschermer woonden (waaronder Wiebe Neij, de schoonzoon van Antje Lely), vijf elders op het Schermereiland en vier van daarbuiten kwamen. Eerst worden er met algemene stemmen drie kandidaten uitgekozen waarna via stembiljetten een ruime meerderheid (7/3/3) gevonden wordt voor Cornelis van Leyen uit Grootschermer. De weduwe Bloothooft (Antje Lely) krijgt nog  2/3 van het loon voor dat jaar maar moet de molen wel per 1 september verlaten hebben. De kinderen van Jan Bloothooft waren al getrouwd en uit het zicht in Assendelft en Middelie. Antje Lely slijt haar laatste jaren in Grootschermer mogelijk bij haar dochter en schoonzoon Wiebe Ney, waar ze in 1839 overlijdt.

Tegelijk met de nieuwe aanstelling wordt het molenaarsreglement vastgesteld. Dat reglement lijkt erg op dat van de Schermer en regelt de verplichtingen van de molenaar ten aanzien van het malen, het onderhoud van de molen, het gedrag van de molenaar (geen dronkenschap noch kwalijke woorden spreken tegen het polderbestuur of ingelanden). Daarnaast is er sprake van een koehuisje dat vrij te gebruiken is. Dat huisje moet dan wel voor eigen kosten worden onderhouden en zonder toestemming van het polderbestuur mag er niets aan verbouwd worden. Het duidt er op dat er dieren bij de molen konden worden gehouden. En dat was wel nodig ook want het tractement was slechts f 70 per jaar met vrije inwoning en lamplicht.

Menningweermolen van 1888 met links de Schermerringvaart [3]

Referenties

[1]	de Rijp, attestatieregister geref. kerk 1790-1799
[2]	Het archief van de Menningweerpolder resteert daarom onder de Eilandspolder
[3]	Molens in Noordholland (1981), Meijer, Wormerveer (no.90)
[4]	Eilandspolder archief, register a.1.5
[5]	De naam Menningweer (met alle varianten) kan geinterpreteerd worden als WEER wat een perceel of kavel in een ontginningsgebied betekent plus een patronymische ing-variant van de persoonsnaam MENNE of MENE. Eventueel zou dit toponiemdeel nog kunnen verwijzen naar de Mennonieten of Mennisten die op het nabijgelegen eiland de Matten in de nog niet drooggelegde Schermeer ter kerke gingen. De Menningweerpolder was een buitenpolder van de Eilandspolder en, grenzend aan de Schermer,  oorspronkelijk zeker een ontginningsgebied. Mogelijk genoemd naar een eerste eigenaar. In verband met het gebruik van het woord WEER is het interessant om te verwijzen naar de nabijgelegen Blokkers, waarvan een verklaring via de vorm Blockweere  kan verwijzen naar blokverkaveld ontginningsgebied grenzend aan de Schermer. Zie ook een oude kaart met de verkaveling van de Blokkers.