Familie Water                                  

Cornelis Pietersz | Cornelis Pieters II | Liesje Pieters 
Trijntje Pieters | Pieter Cornelis | Geertje Cornelis


Cornelis Pietersz Water

top

Het verhaal begint bij overgrootvader Cornelis Pieterz Water die in Wijde Wormer woont. Hij heeft daar landerijen en breidt die uit met aankopen in de Beemster. Zo ook in 1726 toen hij twee morgen in dijkkavel 9 kocht van Pieter Gouw uit Ilpendam.

In 1733 sterft zijn zoon Pieter en Cornelis Pieterz Water besluit op 9.5.1733 met zijn vrouw Aaltje Cornelis een testament te maken [1]

“vermits het overlijden van haar zoon Pieter Cornelisz Water naalatende vier onmondige kinderen en (zoo vermeent werd) eene beswangerde weduwe genegen te zijn van haare na te laten goederen bestellinge te doen, derhalven in wijds, ende voor dat hen zulks door den dood mogte werden beletten, verhindert, verclaarden sij Testateuren elkander te nomineren ende institueren tot zijn ofte haere eenige universele en algeheele Erfgenaam mits dat na doode van de langstlevende van hen testateuren haare gemelde overledene zoons kinderen in equale portien zullen moeten succederen volgens het versterfregt alhier vigeerende, dog verbieden de eerststervende der testateuren haare zoons kinderen voornt: ofte desselfs voogden de langstlevende lastig te vallen om staat Inventaris Coutie ofte ijets diergelijks”.

Als voogden worden Dirk Lourisz Stam en Jacob van Soist uit Purmerend en Pieter Adriaansz: Sap uit Wijde Wormer benoemd.

Cornelis Water kocht in 1744 van de Regenten Huiszittende Armen voor f 5500 nog 8 morgen 492 roeden in de Arenbergerkavel 72 [2] in de Beemster. Dat land ligt een stuk oostelijker, en het zal welhaast een investering zijn geweest, mogelijk al voor zijn kleindochter Liesje Pieters Water.

Op 26 mei 1749 overlijdt Cornelis [3] in Purmerend en op 4 september van dat jaar wordt een verdeling van de omvangrijke erfenis tussen de inmiddels mondige kleinkinderen, Cornelis, Liesje en Trijntje gerealiseerd omdat hun moeder Geertje Jans ook al was overleden [4] [DK = dijkkavel, BK = binnenkavel, AK = Arenberger kavel in de Beemster. Zie de kaarten van de Uitwaterende Sluizen voor de kavelindeling].

Cornelis Pieters Water II

top

Crelis Pietersz Water II in de Wijde Wormer krijgt “15 morgen 58 roeden Grasland, met de daar op staande huijzinge en beplantinge, geleegen aan de Noorder of Purmerender weg in de wijde wormer &de 6 morgen land met desselfs aandeel in het huijs daar op staande, onverdeelt in twintig morgen land, staande en gelegen aan de zuijtkant van de Zuijderweg in de Beemster, op de kaarte gequoteert met No: 9 Dijkcavel, belent No 8 D:K: ten oosten No: 10 D:K: ten westen de ringdijk ten zuijden en de zuijdersloot ten noorden.

Dijkkavel 9 met Purmerend ten oosten (Uitwaterende Sluizen 1680).

 

Liesje Pieters Water

top

Cornelis' zuster Liesje Pieters Water uit Purmerend, gehuwd met Cornelisz Corsz Coolaas, krijgt “Een huijs en erve &de Acht morgen vier hondert twee en Negentigh Roeden land, gelegen aan de Ringdijk op de Caarte gequoteert No. 72 A:K: de oostersloot ten westen ende purmerenderweg ten oosten. Item twee morgen vijff en zeventigh Roeden land gelegen aan de Oosthuizer weg op de//de laatste gequoteert No: 15 & 16 A:K: belent de ooshuijzersloot ten zuijden en de oosthuijzer weg ten noorden. Ende Nog Acht morgen Een hondert seven en tachtigh Roeden land, onverdeeld in seven en twintigh morgen, twee hondert vier en sestigh Roeden, gelegen aan de Middelwegh op de Caarte gequoteert No: 63 & 64 B:K: belent met no: 62 B:K: ten zuijden en no: 65 B:K: ten noorden”.

Arenberger kavel 72 met Purmerend ten zuiden (Uitwaterende Sluizen 1680). 
De naastliggende molentocht is onderdeel van de huidige rondweg.

Arenberger kavels 15 & 16 met Oosthuizen ten oosten (Uitwaterende Sluizen 1680).

Binnenkavels 63 & 64 (tegenwoordig loopt de rondweg van het dorp op scheiding van deze twee kavels) met Midden-Beemster ten noorden, en binnenkavels 38 & 39 (huidig Volgerweg 17 & 18) met Zuid-Beemster ten westen (Uitwaterende Sluizen 1680).

 

Trijntje Pieters Water

top

En tenslotte aan Jacob van Soist en Dirk Stam als voogden van Trijntje Pieters Water die inmiddels al wel getrouwd is met Adriaan Krijnsz in de Purmer, “11 morgen 118 roeden lands, gelegen in de Purmer &de een morgen vijfhondert ses en sestigh Roeden, seven voeten en ses duijm land onverdeeld in Twintigh morgen vijfhonderd Roeden met de huijzinge daar op staande, gelegen aan de Noordzijde van de volgerweg op de caarte gequoteert No: 38 & 39 B:K:”. In 1751 worden deze wijzigingen in de legger van de landerijen van de Beemster opgenomen [5].

Pieter Cornelis Water

top

Toen Pieter Cornelis Water op 15 juni 1750 in Wijde Wormer als zoon van Cornelis Pieters Water werd geboren had zijn vader daar een geërfde boerderij met 15 morgen land en nog eens 6 morgen van dijkkavel 9 in de Beemster. Rond 1750 werden zijn broers en zusters geboren: Grietje (25.12.1748), Crelis (22.9.1752) en Geertje (3.10.1753). Toen Pieter 22 jaar was trouwde hij de vijf jaar oudere Trijntje Bloothooft <IV-3.5>.

In 1779 erven Trijntje Bloothooft en Pieter Cornelis Water na het overlijden van haar moeder Maartje Poland [6], een boerderij [no.221] met 30 morgen land [kavels 31,32] in polder L van de Schermer, 7.5 morgen in de polder boven-GH [H kavel 31] en 7.5 morgen in polder J [kavel 20] [7].  Het is goed mogelijk dat ze dan al geruime tijd in de betreffende boerderij in de Schermer woonden en dat Pieter Water poldermeester van polder L was. Opmerkelijk is wel dat al in 1775 hun zoon Pieter in de Beemster werd gedoopt. Drie jaar later verkochten ze op 3.11.1781 het land en boerderij in polder L van de Schermer voor f 8687 aan Aagje Jacobsz Kraakman [8] en verhuist het echtpaar naar de Beemster (oostzijde van de Volgerweg). Ze maken op 27.4.1782 hun testament. Daarin treffen ze regelingen bij hertrouwen. Eerder had Pieter Water al op 13.10.1781 aan de dijkgraaf van de Schermer [9] te kennen gegeven ‘dat hij een huijsmanswoning en eenige landen in de Beemster had gekogt en voornemens was aldaar met er woon te gaan, versoekende sijn ontslag als Poldermeester in de polder L’. Op 11.4.1782 wordt een vervanger aangesteld.

In 1780 kocht Pieter’s vader Cornelis Water in de Beemster de binnenkavel 2 aan de zuidzijde van de Volgerweg, genaamd “Vrederust” [boerderij bestaat nog steeds: Volgerweg 42], voor de helft  van de erfgenamen van Willem Groot - voor f 8000 - en de ander helft van C. Middelhoven. Dit kavel ligt in het verlengde van dijkkavel 9 die al in zijn bezit was. Het is hoogstwaarschijnlijk de boerderij waar Trijntje Bloothooft en Pieter Water naar toe trekken. In 1786 wordt daar hun dochter Elbregt geboren. Tussen 1775 en 1786 zijn er verder opmerkelijk genoeg geen geboorten bekend. Op 10 november 1790 overlijdt vader Cornelis Water en waarschijnlijk erft Pieter dan "Vrederust". In 1797 verkoopt hij de kavel voor f 16.000 aan Adriaan Kooy [10]. Het is niet duidelijk waarom hij dit deed. Mogelijk was zijn vrouw Trijntje Bloothooft overleden en bleef hij achter met de kinderen Pieter en Elbregt. Pieter was zelf in 1797 nog maar 47 jaar oud. Hoe het ook zij, hij besluit om naar de Schermer te gaan en bij zijn schoonzuster Grietje Bloothooft <IV-3.2> en haar man Pieter Jacobs Schilder in te trekken. Volgens de Alkmaarse volkstelling van 1807 woont hij bij hen.

Geertje Cornelis Water

top

Als Cornelis Bloothooft <V-6> 23 jaar is trouwt hij met Geertje Water, de zuster van zijn zwager Pieter Cornelis Water, en verlaat hij in 1775 de Schermeer om zich in de Beemster te vestigen in de boerderij van de familie Water aldaar op dijkkavel 9. Als hij in de Beemster woont dan erft hij in 1779 na het overlijden van zijn moeder Maartje Poland 1/8 in de 30 morgen en boerderij in de beneden GH polder [17,18] in de Schermeer, mogelijk het ouderlijk erf. In 1780 is hij dan in staat om met deze erfenis dijkkavel 9 (tussen de Zuiddijk en de Zuiderweg) in de Beemster van zijn schoonvader Cornelis Pieters Water te kopen. Uit zijn testament van 1800 blijkt dat hij het hele perceel bezit, waarschijnlijk als gevolg van de erfenis van zijn in 1790 overleden schoonvader.

Referenties

[1] Purmerend, not. Hendrik Ribbers. In copie annex Beemster OR, transporten en hypotheken (omstreeks 1751), SAW
[2] Volgens Dinkla (1989) ook no 71 in 1741 met exact hetzelfde oppervlakte, wat onjuist lijkt
[3] Purmerend, doop/trouw/doodinschrijvingsboek
[4] Purmerend, not. IJsbrand Tonning. In copie annex Beemster OR, transporten en hypotheken (omstreeks 1751), SAW
[5] Beemster OR, transporten en hypotheken, SAW
[6] Alkmaar, not. Cornelis van Oostveen, 23.12.1779
[7] Schermeer, legger der landerijen 1771-1798, fol 214 en fol 198
[8] Schermeer, transporten voor dijkgraaf en heemraden, RAH 6354. In tegenstelling tot de legger van de landerijen is in de transportakte sprake van kavels 30 en 31, met Heer en Mr Jb Baart ten zuiden en Pieter Wortel ten noorden.
[9] Schermeer, resoluties van dijkgraaf en heemraden 1776-1790
[10] Dinkla (1989)